कपिल देव निखंज यांचे जीवनचरित्र – Kapil Dev Biography in Marathi
कपिल देव राम लाल निखोंज हे माजी भारतीय क्रिकेटपटू होते. ते एक वेगवान गोलंदाज आणि मधल्या फळीतील कठोर फलंदाज होता.
त्यांना सामना खेळणाऱ्या ऑल राउंडर खेळाडूंपैकी एक म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या क्रिकेटच्या इतिहासातील एक महान कर्णधार म्हणूनही ओळखले जाते. २००२ मध्ये त्यांना विस्डेनचा शतकातील भारतीय क्रिकेटर म्हणून निवडण्यात आले.
१९८३ चा क्रिकेट विश्वचषक जिंकणार्‍या भारतीय क्रिकेट संघाचे नेतृत्व देव यांनी केले. ऑक्टोबर १९९९ ते ऑगस्ट २००० दरम्यान ते भारताचे राष्ट्रीय क्रिकेट प्रशिक्षक होते.
१९९४ मध्ये ते निवृत्त झाले, त्यांनी कसोटी क्रिकेटमध्ये सर्वाधिक विकेट घेतल्याचा विश्वविक्रम नोंदविला आणि त्यानंतर २००० मध्ये कर्टनी वाल्शने हा विक्रम मोडला.
त्यावेळी क्रिकेट, कसोटी आणि एकदिवसीय या दोन्ही मोठ्या प्रकारातही ते भारताचा सर्वाधिक विकेट घेणारा खेळाडू होता. एकदिवसीय सामन्यात २०० विकेट घेणारा तो पहिला खेळाडू आहे.
क्रिकेटच्या इतिहासातील तो एकमेव खेळाडू आहे ज्याने ४०० हून अधिक विकेट्स घेतल्या आहेत आणि कसोटी सामन्यात ५००० हून अधिक धावा केल्या आहेत, म्हणून तो हा खेळ खेळणारा सर्वश्रेष्ठ ऑल राउंडर खेळाडू ठरला आहे.
११ मार्च २०१० रोजी देव यांना आयसीसी क्रिकेट हॉल ऑफ फेममध्ये स्थान देण्यात आले.
कपिल देव यांचे जीवनचरित्र – Kapil Dev Short Biography in Marathi
| पूर्ण नाव | कपिल देव रामलाल निखंज |
| टोपण नाव | द हरयाणा हरिकेन , पाजी |
| जन्म | ६ जानेवारी, १९५९ |
| जन्मस्थान | चंडीगढ,भारत |
| वडिलांचे नाव | राम लाल निखंज |
| आईचे नाव | राजकुमारी रामलाल निखंज |
| पत्नीचे नाव | रोमी भाटिया |
| अपत्य | अमिया देव |
| विशेषता | ऑल राऊंडर |
| फलंदाजी | उजखोरा |
| गोलंदाजीची पद्धत | उजव्या हाताने जलद मध्यम |
| भाषा | हिंदी, इंग्लिश |
| राष्ट्रीयत्व | भारतीय |
सुरुवातीचे जीवन – Kapil Dev life in Marathi
देव यांचा जन्म ६ जानेवारी १९५९ रोजी चंदिगडमध्ये झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव राम लाला निखंज आणि आईचे नाव राजकुमारी रामलाल निखंज असे आहे.
त्याच्या आईचा जन्म पाकपट्टण येथे, सूफी संत बाबा फरीद शहरात झाला. त्याचे वडील दिपालपूरचे होते. ते पूर्वी पाकिस्तानमधील ओकरा जिल्ह्यात असलेल्या शाह याक्कामध्ये राहत होते.
ते राजधानी चंदीगड येथे शिफ्ट झाले, देव हे डी.ए.व्ही. शाळेचा एक चांगला विद्यार्थी होता. १९७१ मध्ये देश प्रेम आझाद रुजू झाले.
वैयक्तिक जीवन – Kapil Dev Personal Life in Marathi
१९८० मध्ये त्यांनी रोमी भाटियाशी लग्न केले आणि १ जानेवारी १९९६ रोजी अमिया देव त्यांच्या मुलीचा जन्म झाला. देव हे २००० मध्ये लॉरेस फाऊंडेशनचा एकमेव आशियाई संस्थापक सदस्य होते.
त्यांनी तीन आत्मचरित्रात्मक रचना लिहिल्या आहेत. १९८५ मध्ये गॉड्स डिक्री आणि १९८७ मध्ये क्रिकेट माय स्टाईल अशा रचना लिहिल्या आहेत. त्यांनी २००४ मध्ये स्ट्रेट फ्रॉम द हार्ट नावाचे आत्मचरित्र प्रकाशित केले.
‘दिलगी … ये दिल्लगी, इकबाल, चैन खुली की मैं खुली’ आणि ‘मुझसे शादी करोगी’ या चित्रपटात देव कॅमिओच्या भूमिकेत दिसले.
कारकीर्द – Kapil Dev Career in Marathi
देशांतर्गत कारकीर्दीत – Domestic career
देवने हरियाणाकडून नोव्हेंबर १९७५ मध्ये पंजाबविरुद्ध विकेट्सच्या जोरावर पंजाबला अवघ्या ६३ धावांवर रोखले आणि हरियाणाला विजयासाठी मदत केली.
त्याने ३० सामन्यांत १२१ गडी राखून सिझन पूर्ण केला. बाकीच्या मोसमातील त्याचे योगदान सामान्य असले तरी हरियाणाने पूर्व उपांत्यपूर्व फेरीसाठी पात्रता दर्शविली.
दुस्या डावात फक्त ९ षटकांत देवने ८/२० च्या सर्वोत्तम खेळीची नोंद करुन बंगालला १९ षटकांत ५८ धावांवर गुंडाळले. उपांत्यपूर्व फेरीत हरियाणाचा मुंबईशी पराभव झाला.
आंतरराष्ट्रीय कारकीर्द – International career
देवने १६ ऑक्टोबर १९७८ रोजी पाकिस्तानच्या फैसलाबाद येथे कसोटी क्रिकेटमध्ये पदार्पण केले. त्याने एकापेक्षा जास्त प्रसंगी आपल्या वेगवान गोलंदाजांसह पाकिस्तानी फलंदाजांना चकित केले.
देवने आपल्या ट्रेडमार्क आउटस्विंजरसह सादिक मुहम्मदचा पहिला विकेट पकडला. कराची येथे नॅशनल स्टेडियमवर झालेल्या तिसर्‍या कसोटी सामन्यादरम्यान भारताने प्रत्येक डावात ३३ बॉल आणि २ षटकारांद्वारे वेगवान कसोटी अर्धशतक झळकावताना त्याने आपली अष्टपैलू प्रतिभा दाखवून दिली.
मार्च १९८५ मध्ये देव पुन्हा कर्णधार म्हणून नियुक्त झाले आणि त्यांनी १९८६ मध्ये इंग्लंडविरुद्धच्या कसोटी मालिकेतील विजयासाठी भारताला मार्गदर्शन केले.
या काळात त्याचा एक सर्वात प्रसिद्ध सामना, दुसरा कसोटी सामना खेळला गेला, ज्यात त्याला ऑस्ट्रेलियाचा फलंदाज डीन जोन्ससह सामनावीर म्हणून निवडण्यात आले.
१९८७ च्या क्रिकेट विश्वचषकात त्याला कर्णधारपदावर कायम ठेवले होते. पहिल्या सामन्यात ऑस्ट्रेलियाने भारताविरुद्ध २६८ धावा केल्या.
क्रिकेट नोंदी – Cricket Records
कसोटी क्रिकेट – Test cricket
१९९४ च्या सुरूवातीला सर रिचर्ड हॅडलीचा विक्रम मोडत तो जगातील सर्वाधिक कसोटी विकेट्स ठरला. देवचा विक्रम १९९९ मध्ये कर्टनी वॉल्शने मोडला.
ऑल राऊंडर खेळाडूने ४००० टेस्ट धावा आणि ४०० टेस्ट विकेट्समध्ये दुहेरी कामगिरी केली
सर्वात युवा कसोटी क्रिकेटपटू १०० (२१ वर्षे, २ years दिवस), २०० (२ years वर्षे, दिवस) आणि ३०० बळी (२ years वर्षे, २ दिवस)
कर्णधार म्हणून कसोटी सामन्याच्या डावातील सर्वोत्तम गोलंदाजीची आकडेवारी (९/८३) आणि खरं तर कसोटी डावात विकेट घेणारा तो एकमेव कर्णधार होता.
पराभवाच्या कारणास्तव कसोटी डावात सर्वोत्तम गोलंदाजी (९/८३)
एकदिवसीय क्रिकेट – ODI cricket
एकदिवसीय क्रिकेटमधील सर्वाधिक विकेट्स (१९७८-१९९४) आणि २५३ बळींच्या कारकीर्दीसह
ऑस्ट्रेलियामध्ये पाकिस्तान विरुद्ध वर्ल्ड सीरिज फायनल नंतर पीक रेटिंग (६३१) हे आतापर्यंतचे सर्वात जास्त साध्य (२२ मार्च १९८५) आहे.
६ व्या क्रमांकावर किंवा त्यापेक्षा कमी वर्ल्डकपच्या इतिहासामध्ये फलंदाजी करताना सर्वाधिक वन डे धावा (१७५ *)
वनडे इतिहासातील सहाव्या स्थानावर फलंदाजी करताना एकदिवसीय डावात सर्वाधिक बॉलची संख्या (१३८ नील मॅकलमशी टाइड)
यश आणि पुरस्कार – Kapil Dev Awards and Achievements
- अर्जुन पुरस्कार – १९७९- ८०
- पद्मश्री – १९८२
- विस्डेन क्रिकेटर ऑफ द इयर १९८३
- पद्मभूषण – १९९१
- विस्डेन शतकातील भारतीय क्रिकेटर – २००२
- आयसीसी क्रिकेट हॉल ऑफ फेम – २०१०
- एनडीटीव्हीतर्फे भारतातील २५ सर्वोत्कृष्ट ग्लोबल लिव्हिंग प्रख्यात – २०१३
- सीके नायडू लाइफटाइम अचिव्हमेंट अवॉर्ड (घोषित) – २०१३
More info : Wiki
अशा प्रकारे आज आपण कपिल देव(Kapil Dev Biography in Marathi) यांच्या बद्दल माहिती घेतली. हि माहिती तुमच्या मित्र मैत्रीणीना फेसबुक वर पुढे शेयर करा आणि तुम्हाला हि माहिती कशी वाटली. ते कमेंट करा. धन्यवाद MarathiBiography.com 🙏🙏🙏
